انواع محبت (۲)

بحثمان در مورد انواع محبت بود، گفتیم سه نوع محبت داریم: رفتاری، گفتاری، نوشتاری. چند مورد از موارد محبت رفتاری را گفتیم، بقیه موارد را در این نوشتار می‌توانید مطالعه کنید.

صداقت

صداقت، یک رفتار محبت آمیز است. در روایت داریم امیرالمؤمنین فرمودند: آدم راستگو با راستگویی خود سه ویژگی بدست می‌آورد. ۱- اعتماد ۲- محبت ۳- شکوه در دل‌ها ( غررالحکم حدیث ۱۱۰۳۸ )

ما آدم‌های راستگو را دوست داریم. اگر کسی به ما دروغ بگوید، حس بدی به او پیدا می‌کنیم. احساس می‌کنیم به ما خیانت کرده است. با همسر و بچه و پدر و مادرمان صادق باشیم. اگر می‌گوییم صادق باشیم، یکی از کارکردهایش این است که محبت ما به دیگران اثبات می‌شود و محبت آنها به ما زیاد می‌شود. گاهی اوقات بعضی از رفتارهای متضاد این شمشیر محبت را می‌شکند. دروغ از آن رفتارهاست که شمشیر محبت را می‌شکند.

حسن ظن

یکی از رفتارهای بسیار ویژه در ابراز محبت، حسن ظن است. حسن ظن یک رفتار محبت آمیز است. اعلام محبت است. محبت را جلب می‌کند. امیرالمؤمنین فرمود: «مَنْ‏ حَسُنَ‏ ظَنُّهُ‏ بِالنَّاسِ حَازَ مِنْهُمُ الْمَحَبَّهَ» هرکسی با بقیه با حسن ظن برخورد کند، از آنها محبت جمع می‌کند.(غرر الحکم :۸۸۴۲) می‌خواهیم ابراز محبت کنیم، رفتارهای بچه‌ها و همسرمان و پدرو مادرمان را خوب قضاوت کنیم. می‌خواهیم محبت دریافت کنیم، رفتارهایشان را خوب تفسیر کنیم. حسن ظن رکن و پایه‌ زندگی است.

انصاف

نکته بعدی انصاف است. امیرالمومنین فرمودند: «الْإِنْصَافُ‏ یَسْتَدِیمُ‏ الْمَحَبَّهَ» انصاف باعث تداوم محبت می‌شود. (غررالحکم، ۱۰۷۶) من ازدواج کردم، نمی‌توانستم یک ساعت از همسرم دور بمانم، او برای من می‌مرد و من برای او می‌مردم! الآن یک مدت است انگار همدیگر را دوست نداریم. چه شد؟ کادوی محبت را خدا می‌دهد ولی خودمان هم باید مراقبت این کادو باشیم. محبت که بود. برو دنبال قیچی‌هایی که با آن رشته‌های محبت را تکه تکه کردی.

در روایت می‌فرماید: انصاف باعث تداوم محبت می‌شود و محبت را امتداد می‌دهد. وقتی کار همسرم در خانه را خوب و منصفانه نبینم. مثلا بگویم دو تا غذا درست کردی، یک مقدار خانه را جمع کردی، مگر کوه کندی! یا شوهر احساس کند از طرف همسرش دارد غیر منصفانه قضاوت می‌شود، مثلا خانم با بی انصافی بگوید: همه مردها بیرون کار می‌کنند. مگر چکار کردی! این غیر منصفانه قضاوت کردن و کار او را ندیدن و شرایط او را درک نکردن است، انصاف نباشد محبت تداوم پیدا نمی‌کند.

فرصت‌ها را از دست ندهید

یکبار غذا می‌سوزد، زن شرمنده است. من می‌توانم خنثی از کنارش رد شوم و بخورم، این از دست دادن یک فرصت است. می‌توانم بگویم: حواست را جمع می‌کردی! غذای سوخته چیه آوردی سر سفره!؟ این یعنی فرصت را به تهدید تبدیل کردن. یک وقت می‌توانم بگویم: این همه غذای جا افتاده خوردیم، یکبار هم سوخته، اشکالی ندارد. این یعنی از فرصت استفاده کردم. این انصاف من را نشان می‌دهم.

بنده زرنگ خدا

 وقتی من از این فرصت استفاده می‌کنم یعنی من بنده زرنگ خدا هستم. اگر احساس شرمندگی می‌کند، بگو فدای سرت! آقا خرید کرده، خرید خوبی نکرده، میوه خوبی نخریده است. بگو: فدای سرت! اشکالی ندارد. ما باید بنده‌های زرنگی باشیم. این همان انصاف است.

هدیه دادن

نکته بعدی هدیه است. به کسانی که می‌خواهند به آنها هدیه داده شود، خواهش می‌کنم با مناعت طبع با هدیه‌ها برخورد کنید. خودتان را جای کسی بگذارید که به کسی هدیه داده و منتظر واکنش شماست. اگر کسی که به او هدیه می‌دهید عکس العملی نشان ندهد و فقط یک تشکر خشک و خالی کند، چه حسی پیدا می‌کنید؟

هر هدیه‌ای ولو کوچک و بی‌قیمت را بزرگ ببینیم. یکی از نشانه‌های کمال عقل از نگاه امام رضاعلیه السلام این است «یَسْتَکْثِرُ قَلِیلَ‏ الْخَیْرِ مِنْ غَیْرِهِ وَ یَسْتَقِلُّ کَثِیرَ الْخَیْرِ مِنْ نَفْسِهِ»(تحف العقول عن آل الرسول علیهم السلام،جلد۱،صفحه۴۴۳) آدمی که عقلش کامل است، خیرهای کم را از دیگران زیاد می‌بیند و خیرهای زیاد را از خودش کم می‌بیند. همین یک جمله مشکل بسیاری از زندگی‌ها را حل می‌کند. خیرات زیاد را از خودش کم می‌بیند و خیرات کم را از دیگران زیاد می‌بیند. هدیه هرچقدر کوچک هست، زیاد ببینیم. کسانی که می‌خواهید هدیه بدهید، اسراف نکنید ولی اگر توانمند هستید چون سخاوت یکی از ابزار اعلام محبت است، در هدیه دادن بخیل نباشید. به پیام پشت سر هدیه نگاه کند که ابراز محبت است.

محبت گفتاری

محبت گفتاری، الفاظی هستند که اعلام محبت می‌کنند. همه دوست دارند واژه‌های محبت آمیز بشنوند. مادربزرگ هشتاد ساله! پدربزرگ هشتاد ساله! نوه‌ شما به شما بگوید: من دوستت دارم! از شکل صورتش نشان بدهد این گفتار از ته دل است، خوشتان نمی‌آید؟ ذوق می‌کنید. محبت سن نمی‌شناسد.همه دوست دارند بشنوند: دوستت دارم. محبت یک نیاز است. هر روز آب می‌خوریم، با اینکه مزه تکراری دارد، ولی چون نیاز من است، آب تکراری نمی‌شود.

محبت نوشتاری

گاهی نوشتاری هم می‌شود محبت کرد. قبلاً که موبایل نبود، یک هدیه که می‌دادند دو کلمه هم می‌نوشتند. این دستخط یک حس خاصی دارد که شاید در گفتار نباشد. وقتی واژه‌ها . جملات روی کاغذ می‌آیند در رساندن پیام محبت، حس متفاوتی ایجاد می‌کنند. امیرالمومنین علیه السلام می‌فرمایند: نامه، گویاترین سخنگوی توست. (نهج البلاغه،قصار۳۰۱). نامه ماندگار است و هربار شخص آن را می‌خواند اثر محبت شما در دل او احیا می‌شود. همچنین چون نامه در خلوت خوانده می‌شود، حس بسیار متفاوتی برای طرف مقابل ایجاد می‌کند.

چند نکته در مورد نامه

بهتر است نامه را خودتان بنویسید. پیامک جای نامه را نمی‌گیرد. لازم نیست نامه طولانی باشد، بلکه نامه دو کلمه‌ای هم داریم. نباید نامه نوشتن تنها راه ابراز محبت شما باشد. نامه می‌تواند یخ عاطفی بین افراد را بشکند. نامه برای تذکر دادن هم خوب است. هم برای زمانی که نمی‌خواهید حریم بین شما شکسته شود. هم برای افرادی که با کوچکترین تذکر عصبانی می‌شوند.

محبت کنیم، محبت با سه شیوه رفتاری، گفتاری و نوشتاری، رفتار محبتی، صداقت ما را در محبت گفتاری تأیید می‌کند. از محبت گفتاری و رفتاری هم غافل نشویم. هرکدام کارکرد خود را دارد. خوش اخلاقی و خوش زبانی و انصاف و هدیه و تواضع و حسن ظن و صداقت و …

منبع:

برگرفته از صحبت‌های حجت الاسلام عباسی ولدی ، در برنامه سمت خدا

مطالب مرتبط:

ابراز محبت در خانواده

آثار محبت۱

آثار محبت۲

انواع محبت۱