رابطه بین شهادت امام حسین و زنده شدن اسلام

سوال

چه رابطه‌ای میان شهادت حسین بن علی و نیرو گرفتن اسلام و زنده شدن اصول و فروع دین وجود دارد؟ زیرا می‌دانیم صرف اینکه خونی ریخته بشود منشأ این امور نمی‌شود. بنابراین میان قیام و نهضت و شهادت حسین بن علی و این آثاری که ما می‌گوییم و مدعی آن هستیم و واقعاً تاریخ هم نشان می‌دهد که حقیقت دارد، چه رابطه‌ای وجود دارد؟

پاسخ شهید مطهری

حماسه بزرگ اسلامی و الهی

اگر شهادت حسین بن علی صرفاً یک جریان حزن‏‌آور می‌‏بود، اگر صرفاً یک مصیبت می‌‏بود. اگر صرفاً این می‏‌بود که خونی بناحق ریخته شده است و به تعبیر دیگر صرفاً نفله شدن یک شخصیت می‌‏بود؛ ولو شخصیت بسیار بزرگی؛ هرگز چنین آثاری را به دنبال خود نمی‌آورد. شهادت حسین بن علی از آن جهت این آثار را به دنبال خود آورد که نهضت او یک حماسه بزرگ اسلامی و الهی بود؛ از این جهت که این داستان و تاریخچه، تنها یک مصیبت و یک جنایت و ستمگری از طرف عده‌ای جنایتگر و ستمگر نبود. بلکه یک قهرمانی بسیاربسیار بزرگ از طرف همان کسی بود که جنایت‌ها را بر او وارد کردند.

اثر و خاصیت یک شخصیت حماسی

شهادت حسین بن علی حیات تازه‏‌ای در عالم اسلام دمید. و اثر و خاصیت یک سخن یا تاریخچه و یا شخصیت حماسی این است که در روح موج به وجود می‌آورد، حمیت و غیرت به وجود می‌آورد، شجاعت و صلابت به وجود می‌آورد؛ در بدن‌ها، خون‌ها را به حرکت و جوشش درمی‌آورد و تن‌‏ها را از رخوت و سستی خارج می‌کند و چابک و چالاک می‏‌نماید.

تفاوت خون‌های ریخته شده

چه بسیار خون‌ها در محیط‌هایی ریخته می‌شود که چون فقط جنبه خونریزی دارد، اثرش مرعوبیت مردم است، اثرش این است که از نیروی مردم و ملت می‌کاهد و نفس‌ها بیشتر در سینه‌‏ها حبس می‌شود. اما شهادت‌هایی در دنیا هست که به دنبال خودش روشنایی و صفا برای اجتماع می‌آورد.

شما در حالت فرد امتحان کرده و دیده‌اید که بعضی از اعمال است که قلب انسان را مکدّر می‌کند. ولی بعضی دیگر از اعمال است که قلب انسان را روشن می‌کند. صفا و جلا می‌دهد. این حالت عیناً در اجتماع هم هست. بعضی از پدیده‌های اجتماعی، روح اجتماع را تاریک و کدر می‌کند، ترس و رعب در اجتماع به وجود می‌آورد. به اجتماع حالت بردگی و اسارت می‌دهد. ولی یک سلسله پدیده‌های اجتماعی است که به اجتماع صفا و نورانیت می‌دهد. ترس اجتماع را می‌‏ریزد، احساس بردگی و اسارت را از او می‌گیرد، جرأت و شهامت به او می‌دهد.

شخصیت دادن به اجتماع اسلامی

بعد از شهادت امام حسین یک چنین حالتی به وجود آمد. یک رونقی در اسلام پیدا شد. این اثر در اجتماع از آن جهت بود که امام حسین علیه السلام با حرکات قهرمانانه خود روح مردم مسلمان را زنده کرد. احساسات بردگی و اسارتی را که از اواخر زمان‏ عثمان و تمام دوره معاویه بر روح جامعه اسلامی حکمفرما بود، تضعیف کرد. و ترس را ریخت، احساس عبودیت را زایل کرد و به عبارت دیگر به اجتماع اسلامی شخصیت داد. او بر روی نقطه‌ای در اجتماع انگشت گذاشت که بعداً اجتماع در خودش احساس شخصیت کرد.

ادامه دارد…

منبع: کتاب حماسه حسینی شهید مطهری