اصول فلسفه و روش رئالیسم کتابی فلسفی که در اصل ۱۴ مقاله از علامه سید محمدحسین طباطبایی بوده و پس از آن توسط شاگرد وی، متفکر شهید مرتضی مطهری، شرح داده شده است. این اثر، هم مستقلاً و هم با شرح مذکور بارها به چاپ رسیده است.
مرحوم مطهری علاوه بر مسئله تقوا و انسانیت و جهات اخلاقی که انصافاً داشت، یک هوش فوقالعادهای داشت و هر چه میگفتیم هدر نمیرفت. مطمئن بودم هدر نمی رود. وقتی ایشان (مطهری) به درسم میآمدند از شوق و شعف حالت رقص پیدا میکردم.
«تفکر» يعنی داشتن ملکه و توانی که بتوانيم از مقدمات به خوبی به نتيجه برسيم، حال هرچقدر مقدماتِ مورد توجه، حقيقی و وجودی باشند، بيشتر قابل تفکرند و ما را به نتايج عالیتری میرسانند. امام صادق علیه السلام ميفرمايند: «أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ إِدْمَانُ التَّفَكُّرِ فِي اللَّهِ وَ فِي قُدْرَتِه» (کافی،ج2،ص55) بالاترين عبادت ادامه تفكر در باره خدا و قدرت او است.