مالک‌اشتر نخعی
مالک‌اشتر نخعی از صحابه خاص پیامبر اسلام صلی‌الله علیه وآله و امیرالمؤمنین علیه‌السلام، جد علامه حاجی کلباسی است، ایشان در زمان پیامبر اسلام صلی‌الله علیه وآله ایمان آوردند و به درجه‌ای از ایمان رسیدند که پیامبر صلی‌الله علیه وآله درباره ایشان فرمودند: «او حقیقتاً مؤمن است».
جناب مالک اشتر از زمانی که مسلمان شدند بر طبق سنت نبوی و سیره علوی عمل می‌نمودند، پس از رحلت جان‌گداز پیامبر اکرم صلی‌الله علیه وآله حتی یک‌لحظه دست از دامان اهل‌بیت علیهم‌السلام نکشیدند لذا در دوران خلفا، به ظلم و ستم آنان اعتراض داشتند.
در زمان خلیفه سوم با بالا گرفتن اعتراض صحابه، جناب مالک اشتر مورد غضب خلیفه سوم قرار گرفتند و به شام تبعید شدند. معاویه هم که تاب افشاگری‌های ایشان را نداشت، وی را از دمشق اخراج کرد.
جناب مالک سرانجام رهبر گروهی از صحابه و تابعین گردیدند و در برابر ستم‌های زمان خلیفه سوم دست به قیام زدند و همچون مسلمانان فراوانی که از کوفه و بصره و مصر به نشانه اعتراض به مدینه آمدند، وارد مدینه شدند.
«مالک نفس» تمثال مالک اشتر نخعی اثر گرانقدر استاد رضا بدرالسما نگارگر اصفهانی
اقدامات مالک اشتر
بعد از کشته شدن خلیفه به دست مردم، جناب مالک اشتر امت را به بیعت با امیرمؤمنان علیه‌السلام فراخواندند. خود نیز بیعتی راستین کردند و در همه حوادث و رویدادهای مهم دوران حکومت حضرت علی علیه‌السلام نقشی بارز داشتند.
اقدامات شجاعانه ایشان در جنگ جمل و صفین و نهروان، از ایشان قهرمانی تاریخی ساخت که برای همیشه آوازه‌شان جاودان خواهد ماند. اگرچه اخلاق کریمه و حلم و زهد و تواضع ایشان نیز زبانزد تاریخ‌نگاران است.
در ماجرای قرآن بر نیزه کردن دشمن، اصرار بر ادامه جنگ تا شکست معاویه و یارانش داشتند. پس از پذیرش حکمیت تحمیلی، امام علی علیه‌السلام ایشان را به‌عنوان نماینده خود در مقابل حزب فتنه منصوب کردند که با مخالفت شدید خوارج مواجه گردید، سپس امام علیه‌السلام جناب مالک را به‌عنوان ناظر بر جریان حکمیت گماشتند. گرچه تلاش‌های ایشان در مسیر حکمیت به نتیجه نرسید و ابوموسی اشعری در دام دشمن افتاد.
حضرت علی علیه‌السلام در زمان حیات مالک‌اشتر به ایشان فرمودند: «تو از امین‌ترین، خیرخواه‌ترین و بابصیرت‌ترین صحابه من هستی و از کسانی می‌باشی که بیشترین اعتماد را به او دارم»
شخصیت شناسی مالک اشتر از منظر امام علی علیه‌السلام
مولای متقیان علی علیه‌السلام در نامه‌ای که برای معرفی جناب مالک به مردم مصر ارسال کردند چنین می‌فرمایند: «من بندهای از بندگان خدا را به سوى شما فرستادم که در روزهاى بیم نخوابد و در ساعت‌های ترس از دشمن روى برنتابد. بر بدکاران، از آتش سوزان تندتر بود. او مالک پسر حارث مذحجى است.
آنجا که حق بود سخن او را بشنوید، و او را فرمان برید که او شمشیرى از شمشیرهاى خداست. نه تیزى آن کند شود و نه ضربت آن بی‌اثر بود. اگر شما را فرمان سفر دهد کوچ کنید و اگر گوید بایستید بر جاى مانید که او جز به فرمان من نه بر کارى دلیرى کند و نه بازایستد و نه پس آید و نه پیش رود. من در فرستادن او، شما را بر خود ترجیح دادم چون او را خیرخواه شما دیدم و سرسختى او را برابر دشمنانتان پسندیدم».
امیرمؤمنان علیه‌السلام با دادن عهدنامه‌ای که نخستین آیین‌نامه حکمرانی در اسلام است، ایشان را روانه سرزمین مصر کردند. امام در پایان عهدنامه، برای خود و جناب مالک عاقبت‌به‌خیری و شهادت را آرزو کرده است. آنجا که می‌فرمایند: «و اَن یَختِمَ لی و لکَ بالسَّعاده و الشهاده».
شهادت مالک اشتر
این دعا در حق جناب مالک به‌زودی مستجاب شد و ایشان در ۲۵ ذی القعده سال ۳۸ هجری قمری، در منطقۀ قُلزُم، به زهر جفای معاویه به شهادت رسیدند. خبر شهادت جناب مالک‌اشتر، امام علی علیه‌السلام را به‌شدت اندوهگین کرد و درحالی‌که اشک از دیدگان حضرت سرازیر بود، فرمودند:
مالک! و چه می‌دانید مالک که بود؟ آیا زنان دیگر مانند او را خواهند زایید؟ او اگر کوه بود، کوهی بی‌نظیر بود و اگر صخره بود، صخره‌ای شکست‌ناپذیر بود. آیا دیگر یار و یاوری مثل مالک یافت می‌شود؟ به خدا قسم دیگر مانند مالک را در این جهان نخواهم دید. ای‌کاش در میان شما یک نفر مانند مالک بود. او برای من همان‌گونه بود که من برای پیامبر صلی‌الله علیه وآله وسلم بودم.
مرقد ایشان در شهر«قَلَج» مصر دارای گنبد و بارگاه است.
امام صادق علیه‌السلام بازگشت مالک‌اشتر در دوران رجعت و حضور ایشان در تشکیل دولت کریمه حضرت بقیه‌الله عجّل الله تعالی فرجه الشریف و یاری آن حضرت را خبر دادند.
اولاد مالک‌اشتر
جناب مالک‌اشتر دو فرزند پسر داشتند. یکی به نام اسحاق و دیگری به نام ابراهیم. اسحاق از یاران امام حسین علیه‌السلام در کربلا بود و در رکاب سیدالشهدا علیه‌السلام به شهادت رسید.
ابراهیم در قیام خون‌خواهانه مختار ثقفی شرکت داشت و به‌عنوان فرمانده سپاه، او به بهترین وجه ایفای نقش کرد و بسیاری از قاتلان امام حسین علیه‌السلام ازجمله ابن زیاد را به سزای عمل ننگین‌شان رساند.
از ابراهیم نیز پنج فرزند در کتاب‌های تاریخ یادشده است: نعمان، مالک، محمد، قاسم و خولان. از میان فرزندان ابراهیم، محمد و قاسم از راویان حدیث بوده‌اند.
ورود مالک‌اشتر نخعی و جمعی از صحابه رسول خدا صلی‌الله علیه وآله به اصفهان
از افتخاراتی که برای اصفهان ذکر شده، ورود مالک‌اشتر نخغی و همچنین جمعی از صحابه رسول خدا صلی‌الله علیه وآله وسلّم به این شهر می‌باشد. احتمال دارد که مالک‌اشتر در یک ماموریت خاص از طرف امام علی علیه‌السلام سفری به اصفهان داشته اند.
حافظ ابونعیم در کتاب ذکر اخبار بأصبهان می‌نویسد: مالک‌اشتر بن الحارث بن النخع، کان بأصبهان ایام علی بن ابی‌طالب، فیما ذکر عن عمیر بن سعید، قال» دخلت علی الاشتر بأصبهان فی أناس من النخع نعوده
مالک اشتر نخعی در ایام خلافت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام مدتی در اصفهان بوده و شخصی به نام عمیر بن سعید بر او وارد شده است در حالی که جمعی از قبیله نخع همراه او بوده‌اند.
خاندان کلباسی از نسل مالک اشتر می‌باشند لذا در این سایت قسمت ویژه ای برای مالک اشتر نخعی و اولاد ایشان در نظر گرفته شده است.
ثبت دیدگاه