فاطمه معصومه علیها السلام
حضرت فاطمه معصومه علیها السلام از جهت شخصیت فردی و کمالات روحی در بین فرزندان حضرت موسی بن جعفر علیه السلام بعد از برادرشان، علی بن موسی الرضا علیه السلام در والاترین رتبه جای دارند.
این در حالی است که شیخ مفید و دیگران فرزندان دختر امام کاظم علیه السلام را حداقل هجده تن گفته اند! و فاطمه معصومه سلام الله علیها در بین بانوان مکرمه، سرآمد بوده اند.۱
حاج شیخ عباس قمی درباره دختران موسی بن جعفر علیه‌السلام می‌نویسد: «برحسب آنچه به ما رسیده، افضل آنها سیده جلیله معظمه، فاطمه بنت موسی بن جعفر علیه‌السلام معروف به حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها است».۲
شیخ محمد تستری در مورد فضیلت ایشان می نویسد: «در میان فرزندان امام کاظم علیه‌السلام با آن همه کثرت شان! بعد از امام رضا علیه‌السلام کسی هم‌‌شان حضرت معصومه سلام الله علیها نیست».۳
بی‌گمان این نحوه اظهارنظرها و نگرش به شخصیت فاطمه سلام الله علیها دختر موسی بن جعفر علیه السلام بر برداشت هایی استوار است که از متن روایات وارده از ائمه اطهار علیهم السلام به دست آمده است.
برخی ویژگی های خاص آن حضرت
شرافت خانوادگی
تاثیر شخصیت پدر و مادر در روح و جسم فرزندان را نمی‌‌توان انکار کرد! این تاثیرپذیری در وجود فاطمه معصومه سلام الله علیها از برجستگی خاصی برخوردار است.
مطالعه سیره ائمه اطهار علیهم السلام گواهی می دهد که طهارت و پاکی مادر شرط اساسی برای گزینش مادران امامان بوده است. سعادتی که نصیب فاطمه معصومه سلام الله علیها شده این بود که مادرشان، مادر امام رضا علیه‌السلام نیز بود! لذا از هر آلودگی در هر اندازه اش به دور ماند.۴
شفاعت گسترده
بالاترین جایگاه شفاعت از آن رسول گرامی اسلام است.۵ اما دو تن از بانوان خاندان رسول مکرم شفاعت گسترده‌ای دارند که بسیار وسیع و جهان شمول است و می تواند همه اهالی محشر را فرا گیرد:
خاتون محشر، صدیقه اطهر، حضرت زهرا سلام الله علیها!
شفیعه روز جزا حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها!
در مورد شفاعت گسترده حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها طبق احادیث منقول از اهل سنت و شیعه هیچ شکی نیست!
اما در مورد بانوی کرامت حضرت معصومه سلام الله علیها از جهت گستردگی شفاعت، هیچ‌کس ـ حداقل هیچ بانویی ـ به شفیعه محشر حصرت معصومه سلام الله علیها نمی رسد. امام جعفر صادق علیه‌السلام در این رابطه می فرمایند: «تدخل بشفاعتها شیعتنا الجنه باجمعهم؛ با شفاعت او همه شیعیان ما وارد بهشت می شوند».۶
مقام عصمت
عصمت به نيروی بازدارنده از معصيت و گناه گفته می شود كه وصف انسان است و انسان به وسيله آن از معاصی دوری می كند.۷
مقام عصمت را در مورد چهارده معصوم و انبیا كه از طرف خداوند به انبيای الهی و اوصيای آنها به خاطر ظرفيت شان عنايت فرمود، بیان می کنند.
ولی حقیقت امر این است که در مورد بعضی از امامزادگان مثل وجود نازنین حضرت زینب سلام الله علیها و حضرت عباس علیه السلام و حضرت معصومه سلام الله علیها ما شواهد و قرائنی داریم که عصمت ایشان مرتبه ای از عصمت اكتسابی و دارای مقام شفاعت در نزد خداوند و صاحب كرامات عاليه ای است كه با تمسك به ولايت و اطاعت از امامت آن را خداوند به آن حضرت اعطاء نموده است.
دلیل عصمت ایشان حدیثی است از حضرت امام رضا علیه‌السلام که می فرمایند: «مَنْ زَارَ الْمَعصُومَةَ بِقُمْ كَمَنْ زَارَنى؛ هركس معصومه را در قم زيارت كند، مانند كسى است كه مرا زيارت كرده است». ۸
در صورتی که نام حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها «فاطمه» بوده و «معصومه» لقبی است که امام رضا علیه‌السلام برای ایشان انتخاب فرموده اند.
پاداش بهشت برای زیارت حضرت معصومه سلام الله علیه
الف- امام صادق علیه‌السلام می فرمایند:« سَتُدْفَنُ فِیهَا امرَأَةٌ منْ أَوْلَادِی تُسَمَّی فَاطِمَة فَمَنْ زَارَهَا وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ؛ به زودی در آنجا (قم) زنی از اولاد من دفن می شود که نام او فاطمه است! پس هر کسی او را زیارت کند، بهشت بر او واجب می شود».۹
این در حالی است که در زمان حیات حضرت امام صادق علیه السلام هنوز حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها متولد نشده بودند.
ب – روایتی است از حضرت امام رضا علیه السلام به سعد قمی که علاوه بر اشاره به محل دفن حضرت معصومه سلام الله علیها، فضیلت زیارت آن حضرت را نیز بیان نمودند: «مَنْ زَارَهَا وَجبَتْ لَه الْجنَّةُ؛ کسی که او را زیارت کند، پاداش او بهشت است».۱۰
ج-امام جواد علیه‌السلام فرمودند: «مَنْ زارَ قَبْرَ عَمَّتی بِقُمَّ فَلَهُ الْجَنَّةُ؛ کسی که قبر عمه ام را در قم زیارت کند، بهشت برای او است». ۱۱
زیارت نامه خاص ایشان
یكي از ويژگی های حضرت معصومه سلام الله عليها، ورود زيارت نامه ماثور از معصوم عليه السلام است! كه بعد از حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها ایشان تنها بانوی بزرگواری هستند كه زيارت ماثور دارند. متن زيارت نامه موجود حضرت معصومه سلام الله عليها از طرف برادر بزرگوارشان حضرت امام رضا عليه السلام وارده شده است.۱۲
تامل در زیارت نامه حضرت معصومه سلام الله علیها، مبین جایگاه رفیع آن حضرت نزد خداوند متعال است! به ویژه آنکه اهمیت بسیاری به زیارت و مقام والای حضرت داده شده و با بیشترین تاکید مقام بسیار والا و مهم حضرت بیان شده است.
در این زیارت نامه به پیامبران سلام داده می شود و همه به صورت ضمیر غایب آورده شده است: «اَلسَّلَامُ عَلَی آدَمَ صفوَةِ اللَّه…»؛ ولی وقتی به نام رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم و ائمه علیهم السلام می رسد، همه به صورت ضمیر مخاطب ذکر می‌شود: «اَلسَّلامُ عَلَیکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ… اَلسَّلامُ عَلَیکَ یَا اَمِیرَالمُؤمِنِینَ عَلی بن اَبِی طَالبٍ… اَلسَّلَامُ عَلَیکَ یَا حَسَنَ بن علِیّ»؛ یعنی با اینکه محل دفن رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم و ائمه اطهار علیهم السلام قم نیست؛ ولی حرمشان قم است.
در فرازی دیگر از زیارت نامه می خوانیم: «السَّلامُ عَلَى الْوَصِيِّ مِنْ بَعْدِهِ .اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ نُورِكَ وَسِراجِكَ، وَوَلِيِّ وَلِيِّكَ، وَوَصِيِّ وَصِيِّكَ، وَحُجَّتِكَ عَلَىٰ خَلْقِكَ، السَّلامُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ رَسُولِ اللّه…؛ سلام بر وصی پس از او، خدایا درود فرست بر نورت و چراغت و نماینده نماینده ات و جانشین جانشینت، حجّتت بر آفریدگانت، سلام بر تو ای دختر رسول خدا….
در قسمت دیگر می‌خوانیم: «یا فاطِمَةُ اشْفَعِي لِي فِي الْجَنَّةِ فَإِنَّ لَكِ عِنْدَ اللّٰهِ شَأْناً مِنَ الشَّأْنِ؛ ای فاطمه درباره بهشت برایم شفاعت کن، به درستی که برای تو نزد خدا مقامی از مقامات بلند است».
کرامات ایشان
کراماتی از آن حضرت و حرم شریفشان به علاقه مندان اهل بیت علیهم السلام و اهل علم و مراجع عظام رسیده که بی مانند است.
معروف است صدرالمتالهین در شهر کهک قم در تبعید به سر می برد! در نوشتن اسفار وقتی با مشکلات و غوامض فلسفی مواجه می گردید با استعانت از معنویت و نورانیت حرم کریمه اهل بیت سلام الله علیها این مشکلات علمی را حل می کرد.
عنوان های دیگر درباره حضرت معصومه:
ستاره‌ای در آسمان ولایت و شهر قم میزبان نور
مطالب دیگر دئر باره شهر قم در همین سایت: قم، اولین پایگاه تشیع در ایران و بناهای مذهبی و تاریخی قم و مراکز علمی و فرهنگی قم
منابع
۱-الارشاد، شیخ مفید.
۲- منتهی‌الامال، شیخ عباس قمی.
۳- قاموسی الرجال، محمدتقی شوشتری.
۴- اعلام الوری، طبرسی.
۵- سوره بقره، آیه ۲۵۶.
۶- سفینه البحار، شیخ عباس قمی.
۷-قواعد المرام في علم الكلام، كمال‌الدين ميثم بحراني.
۸- ناسخ التواریخ، ج ۳.
۹- بحار الانوار، علامه مجلسی ج ۶۰.
۱۰- عیون اخبار الرضا(ع)، شیخ علی بن بابویه صدوق.
۱۱- “کامل الزیارات، صفحه ۵۳۶”.
۱۲- كليات مفاتيح نوين؛ آیت الله مکارم شیرازی.
کریمه ای از تبار امامت
" ثبت شده است