سلام بر تو‌ ای بزرگ‌ترین ماه خدا و‌ ای عید عاشقان حق!

سلام بر تو‌ ای کریم‌ترین همنشین از میان اوقات، و‌ ای بهترین ماه در روزها و ساعات!

سلام بر تو‌ای همدمی که چون رو کنی ما را مونس شاد کننده‌ای، و چون سپری شوی وحشت آور و دردناکی.^۱

وداع با ماه مبارک از دیدگاه آیت الله میرزا میرزا جواد آقا ملکی تبریزی:

زمان و مکان، گرچه از نگاه ظاهر، بی جان هستند؛ دارای حیات و شعور می باشند، و حتی از حب و بغض برخوردار هستند. و چون زمان، دارای ادراک، حیات و شعور می باشد، دستور داده شده است که با ماه رمضان خداحافظی و وداع نمایید.

دراین باره چیزی که اهمیت دارد این است که شخص وداع کننده، در سخنانی که بر زبان می آورد، صادق باشد و راست بگوید، تا ماه رمضان او با دروغ و نفاق پایان نیابد؛ چرا که در بخشی از جمله هایی که برای وداع ـاز سوی اهل بیت علیهم‌السلام امده است می گوییم:

«سلام بر تو ای هم نشینی که دوری ات ناپسند و ناگوار است» و به خداوند می گویی: «ما ماه رمضان را وداع می کنیم درحالی که وداع او بر ما گران بوده، ما را غمگین نموده، و رفتن او موجب وحشت ما شده است». و چنین وداعی، شکل راست و درست به خود نمی گیرد مگر برای کسی که ماه رمضان را با شوق و محبت به پایان رسانده باشد، نه با تکلف و کراهت.

همچنین چنین وداعی، برای کسی که در ماه رمضان، با آنچه این ماه، اقتضا می کرد، رفتاری مخالف داشت درست نیست؛ زیرا او در حقیقت رفیق و هم نشین با ماه مبارک رمضان نبوده، تا اکنون با آن خداحافظی کند.

در حقیقت، شرط وداع این است که وداع کننده، از فراق وداع شونده اندوهگین و محزون باشد! و وداع کننده، اندوهگین و محزون نخواهد بود، مگر انکه ان رفیق و هم نشین خود را دوست بدارد، و او را دوست نخواهد داشت مگر اینکه با او مخالفت نکند، و مراقب باشد که در انچه مورد رضا و محبوب اوست، مطیع و فرمان بر باشد.

از آن سو ماه رمضان همان گونه که تو با او وداع کردی، با تو وداع خواهد کرد، بلکه او در وداع خویش با تو، بیش از آنچه تو در وداع خود از اندوه و غم اشکار کردی، ظاهر خواهد ساخت؛ چرا که عنایت از جانب مقام عالی، تمام تر و کامل تر از عنایت از سوی مقام دانی و پایین خواهد بود.^۲

کلام مقام معظم رهبری:

مقام معظم رهبری درباره وداع با ماه مبارک رمضان می فرماید: «امام سجاد علیه‌السلام در دعای وداع ماه رمضان! آنچنان از فراق این ماه می نالد که بارها و بارها بر ماه رمضان درود می فرستد: «السلام علیک»

اینجا سلام، به معنای بدرود و به معنای خداحافظی کردن با ماه رمضان عزیز و با این روزها و شب های نورانی است. خداحافظی با این قطعه بهشتی از زمان عمر ما و از طول دوران سال، یعنی ماه رمضان است. عزیزان من! این ذخیره تقوا را که در ماه رمضان به دست اوردیم… باید حفظ کنیم، این محصول بسیار ارزشمندی است.^۳

امام صادق علیه السلام و وداع ماه رمضان:

ابوبصیر از امام صادق علیه‌السلام روایت کرده که ان حضرت در وداع ماه رمضان فرمودند: «بار پروردگارا! تو خود در کتاب مقدست فرمودی ماه رمضان که قران در آن نازل شده، مایه هدایت و رستگاری مردم و وسیله تشخیص حق از باطل است.

اینک ماه رمضان به پایان رسید. پس از تو تقاضا می کنم اگر بر من گناهی باقی مانده که هنوز آن را نیامرزیده ای یا می خواهی به آن گناه عذابم کنی، تا فجر این شب (اخر) ماه مبارک فرا نرسیده، گناهانم را بیامرزی و از تقصیرم در گذری، ای مهربان ترین مهربانان».^۴

پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه وآله و سلم و وداع ماه رمضان:

جابر بن عبدالله انصاری، می گوید: در جمعه آخر ماه رمضان نزد رسول خدا صلی‌الله‌علیه وآله و سلم رفتم، هنگامی که چشم آن حضرت بر من افتاد فرمودند: «ای جابر! این جمعه آخر ماه رمضان است.

پس با ان وداع کن و بگو: خدایا! این رمضان را آخرین روزه ما قرار نده و اگر چنین مقرر کردی، ما را مورد رحمت خود قرار ده و محروممان مساز! هر کس این را بگوید، به یکی از دو امر نیکو می رسد: یا آنکه طول عمر می یابد و ماه رمضان بعدی را درک می کند، و یا آنکه مورد بخشش و رحمت خدا قرار می گیرد.^۵

منابع:

۱- قسمتی از دعای ۴۵ صحیفه سجادیه.

۲- المراقبات، میرزا جوادآقا ملکی تبریزی، ج۲.

۳- خطبه های نماز عید سعید فطر.

۴- من لا یحضره الفقیه،شیخ صدوق،ج ۲.

۵- بحار الانوار،علامه مجلسی، جلد ۹۸.

نظرات ارزشمند شما، ما را در بهبود کیفیت مطالب یاری خواهد کرد.