تاریخچه روز اقتصاد مقاومتی و کارآفرینی:
در آبان ماه سال ۱۳۹۷ هجری شمسی دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور از نامگذاری ۳ روز جدید در تقویم رسمی سال ۱۳۹۷ هجری شمسی با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی خبر داد.
یکی از این روزها ۲۹ بهمن ماه به عنوان روز اقتصاد مقاومتی و کارآفرینی در تقویم سال۱۳۹۷ هجری شمسی بود.
در چند سال اخیر و با شدت یافتن تحریمهای یک جانبه و غیرانسانی غرب علیه جمهوری اسلامی ایران با هدف متوقف کردن برنامههای صلح آمیز هستهای ایران، واژۀ جدید «اقتصاد مقاومتی» به ادبیات اقتصادی کشور اضافه و به فراخور حال و روز اقتصاد کشورمان مورد بحث قرار گرفته است.
این واژه اولین بار در دیدار کارآفرینان با مقام معظم رهبری در شهریور سال ۱۳۸۹ مطرح گردید.
در همین دیدار، رهبر معظم انقلاب «اقتصاد مقاومتی» را معنا و مفهومی از کارآفرینی معرفی و برای نیاز اساسی کشور به کارآفرینی نیز دو دلیل «فشار اقتصادی دشمنان» و «آمادگی کشور برایی جهش» را معرفی نمودند.
اقتصاد مقاومتی و کارآفرینی در سیاست های کلی اقتصاد:
در بند نخست سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی هم، کارآفرینی یکی از عوامل مهم برای رسیدن به نقطۀ مطلوب اقتصادی اشاره شده است.
در این بند بر تامین شرایط و فعال سازی امکانات و منابع مالی و سرمایههای انسانی و علمی کشور به منظور توسعه کارآفرینی تاکید شده است.
هم چنین این بند به حداکثر رساندن مشارکت مردم در فعالیتهای اقتصادی با تسهیل و تشویق همکاریهای جمعی و تاکید بر ارتقای درآمد و نقش طبقات کم درآمد و متوسط اشاره دارد.
تعریف اقتصاد مقاومتی و کار آفرینی:
برای مفهوم اقتصاد مقاومتی در همین مدت زمان کم، تعاریف متفاوتی ارائه شده که هر کدام از جنبهای به این موضوع نگاه کرده اند.
اقتصاد مقاومتی:
«به معنی تشخیص حوزههای فشار و متعاقباً تلاش برای کنترل و بیاثر کردن آن تاثیرها است و در شرایط آرمانی تبدیل چنین فشارهایی به فرصت است».
تعریف جامع و کامل از اقتصاد مقاومتی از منظررهبرانقلاب:
«اقتصاد مقاومتی یعنی آن اقتصادی که در شرایط فشار، در شرایط تحریم، در شرایط دشمنیها و خصومتهای شدید میتواند تعیین کننده رشد و شکوفایی کشور باشد.»
کارآفرینی:
بنابر تعریف واژه نامه دانشگـاهی وبستر: «کارآفرین کسی است که متعهد میشود مخاطره هـای یک فعالیت اقتصادی را سازماندهی، اداره و تقبل کند».
اقتصاد دانان نخستین کسانی بودند که در نظریههای اقتصادی خود به تشریح کارآفرین و کارآفرینی پرداختند. «ژوزف شومپیتر» کارآفرین را نیروی محرکه اصلی در توسعه اقتصادی میداند و میگوید: «نقش کارآفرین، نوآوری است».
از دیدگاه وی ارائه کالایی جدید، ارائه روشی جدید در فرآیند تولید، گشایش بازاری تازه، یافتن منابع جدید و ایجاد هرگونه تشکیلات جدید در صنعت و… از فعالیتهای کارآفرینان است.
«کرزنر» نیز کـه از استادان اقتصاد دانشگاه نیویورک میباشد کارآفرینی را این گونه تشریح میکند: «کارآفرینی یعنی ایجاد سازگاری و هماهنگی متقابل بیشتر در عملیات بازارها».
رابطه اقتصاد مقاومتی و کارآفرینی
- کارآفرینی میتواند با توسعه انقلابی خود به شکل دهی یک اقتصاد مقاوم یاری رساند.
- کارآفرینی فردی، بستری برای حل مشکل اشتغال زایی و کمبود درآمد اقشار متوسط و پایین جامعه محسوب میشود.
- کارآفرینی فناورانه با روند تبدیل علم به ثروت و تجاری سازی، زمینه جهشهای توسعهای را فراهم مینماید.
- کارآفرینی اجتماعی، علاوه بر حل مشکلات اجتماعی، میتواند فرهنگ مسئولیت پذیری اجتماعی را در کشور نهادینه کند.
ارکان اقتصاد مقاومتی:
الف: مقاوم بودن اقتصاد.
ب: استفاده از همه ی ظرفیت های دولتی و مردمی.
ج: حمایت از تولید ملی.
د: مدیریت منابع ارزی.
ه: مدیریت مصرف.
اهداف اقتصاد مقاومتی:
۱ ـ ایجاد ایمنی در برابر بحرانها و تحریمهای اقتصادی بینالمللی.
۲ ـ کسب توانایی واکنش هوشمند به تغییرات محیطی است.
۳ ـ افزایش کارایی نظام اقتصادی کشور.
۴ ـ توسعه سرمایههای انسانی و اجتماعی.
۵ ـ تکریم کار و ارتقای فرهنگ کار.
۶ ـ تقویت و توسعه کار شایسته و کارآفرینی.
۷ ـ افزایش انعطاف پذیری بازار کار.
۸ ـ ارتقاء قابلیتهای رقابتی محصولات و خدمات.
۹ ـ ارتقاء شاخصهای سهولت کسب و کار و کارآفرینی.
۱۰ ـ. توسعه زیرساختهای مورد نیاز توانمندسازی نیروی کار.
۱۱ ـ جهتگیری اقتصاد مبتنی بر منابع به اقتصاد متکی به نوآوری.
۱۲ ـ توسعه مهارت، دانش و انگیزه نیروی کار.
۱۳ ـ تسهیل دسترسی به سرمایه و فناوری مناسب.
۱۴ ـ بازنگری مقررات و رویههای مرتبط با فعالیتها با رویکرد شفافسازی.
۱۵ ـ فعال سازی بخش خصوصی به عنوان موتور و محرک اصلی رشد اقتصادی و صنعتی کشور.
۱۶ ـ استفاده بهینه از منابع انسانی و اعمال مدیریت کار آمد.
۱۷ ـ حمایت ازتولید ملی.
۱۸ ـ. حمایت از کار و سرمایه ایرانی.
۱۹ ـ محدود سازی اقتصاد دولتی و آزاد سازی اقتصاد.
۲۰ ـ مردمی کردن اقتصاد از طریق میدان دادن به فعالان بخش خصوصی و رفع موانع و مشکلات.
۲۱ ـ توجه به نخبگان واستفاده ازفناوری نوین.
۲۲ ـ میدان دادن به نخبگان در عرصه صنعت، تجارت و کشاورزی.
۲۳ ـ ارتقاء مقاومت اقتصادی دربرابر تحریمها.
۲۴ ـ خلاصی از وابستگی به درآمد نفت، مصداق خود اتکایی.
۲۵ ـ فرهنگ سازی اولویت تولید بر واردات و خرید کالای داخلی.
۲۶ ـ ایجاد فضای رقابتی دربخش تولید و توزیع در برخی از گروه کالایی.
۲۷ ـ کاهش نقدینگی و ایجاد تناسب آن با تولید.
۲۸ ـ کاهش سطح بیکاری و ایجاد اشتغال پایدار.
۲۹ ـ کاهش وابستگی شدید بودجه سالانه کشور به درآمدهای حاصل از فروش نفت خام.
۳۰ ـ ایجاد شرایطی نسبتاً پایدار، اقتصادی ایمن و مقاوم و خود کفایی که آرزوی هر ملتی است.
هدف از روز اقتصاد مقاومتی و کارآفرینی :
در شرایطی که تحریمهای آمریکا و وابستگانش علیه ایران سعی در به زانو در آوردن اقتصاد ایران دارد و از طرفی وضعیت کار و اشتغال در ایران دچار اختلال شده است، روز اقتصاد مقاومتی و کارآفرینی راه حلهای عبور از این تنگناها و چه بسا ساختن فرصت از شرایط تحریمها را در جهت استقلال و سربلندی کشور یادآوری میکند.
مولفههای اقتصاد مقاومتی از دیدگاه رهبر انقلاب بدین شرح است:
– الگویی علمی و پاسخ دهنده به نیازهای کشور( بومی).
– مشارکت دهندهی مردم( مشارکتجو).
– استفاده از ظرفیتهای کشور( ظرفیت محور).
– شکوفا کنندهی استعدادهای کشور( شکوفاگر).
– مقاوم در برابر تکانههای بحرانهای جهانی و تهدیدات دشمن( مقاومگر).