ام المومنین خدیجه علیهاالسلام، اولین همسر فداکار رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم، نخستین بانوی مسلمان؛ مادر مهربان حضرت زهرا علیهاالسلام است.

یکی از دانشمندان اهل سنت در کتاب شرح المواهب اللَدُنیّه می‌نویسد:

خدیجه علیهاالسلام در روزگار تیره و تار جاهلیت نیز – به خاطر پروا و معنویت بسیارش- پاک روش و پاک منش یا طاهره خوانده می‌شد.

از دیگرلقب‌های حضرت راضیه، مرضیه، زکیه، صدیقه، مبارکه و ام المومینن بانوی بانوان بوده است.

دوشیزه بودن حضرت خدیجه علیهاالسلام

حضرت خدیجه علیهاالسلام در هنگام ازدواج با رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم دوشیزه بوده و قبلا ازدواج نکرده بودند و در این باره به حدیثی که ابن شهر آشوب در مناقب روایت کرده تمسک جسته‌اند که می‌گوید:

احمد بلاذری^۱و ابوالقاسم کوفی^۲، سید مرتضی^۳ و شیخ ابوجعفر طوسی^۴ در کتاب‌های خود روایت کرده‌اند هنگامی که رسول خدا صلی‌الله‌علیه ‌وآله ‌وسلم با خدیجه ازدواج کردند آن بانوی محترمه دوشیزه بودند.

ابوالقاسم کوفی استشهاد می‌گوید: «همه کسانی که اخبار نقل کرده و روایات از آنها به جای مانده از شیعه و اهل سنت اجماع دارند که مردی از اشراف قریش و روسای آنها نمانده بود که به خواستگاری خدیجه نرود! خدیجه همه آنها را بازگردانده و یا پاسخ رد به آنها داد».

چون رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم ایشان را به همسری خویش در آورد زنان قریش بر او خشم کرده و از او کناره گیری کردند. به او گفتند: بزرگان و اشراف قریش از تو خواستگاری کردندو به همسری هیچ یک از آنها در نیامدی! و به همسری محمد، یتیم ابوطالب که مرد فقیری است و مالی ندارد در آمدی؟»^۵

محقق دانشمند لبنانی، جعفر مرتضی عاملی در کتابش که کتابی مستند و تحلیلی و جالب است^۶ او در این کتاب پس از نقل روایات مختلف از کتاب‌های شیعه و اهل تسنن و بررسی های گوناگون چنین نتیجه می‌گیرد که شواهد متعددی وجود دارد که حضرت خدیجه علیهاالسلام قبل از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم ازدواج نکرده‌اند و هنگام ازدواج با پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم دوشیزه بوده‌اند.

دخترهای منسوب به ام‌المومنین

برخی گفته‌اند حضرت خدیجه علیهاالسلام دو دختر به نام های رقیه و زینب از همسران قبلی داشته‌اند! در صورتی که این ها دختران هاله خواهر حضرت خدیجه بوده‌اند.^۷

لازم به ذکر است که این دختران پس از فوت پدرشان و به علت علاقه شدید به خاله نزد حضرت خدیجه مانده‌اند و پس از ازدواج با رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم تحت سرپرستی ایشان قرار گرفتند.

عصمت اهل بیت علیهم‌السلام

با توجه به آیه ۳۳ سوره احزاب، خداوند اهل بیت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم را مبرا از هرگونه ناپاکی و پلیدی و دارای مقام تطهیر دائمی معرفی کرده است. یکی از ضروریات اعتقادی مذهب حقه جعفری علیه‌السلام عصمت نبی مکرم اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم و اهل بیت ایشان، یعنی حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها و ائمه هدی علیهم‌السلام می‌باشد.

عصمت از گناه و فکر گناه و عصمت از اشتباه، در برگیرنده یک قسمت از معنای آیه تطهیر می‌باشد اما این آیه شریف، نوعی دیگر از عصمت را نیز متوجه این بزرگواران می‌کند که اغلب در بیان معنای عصمت به دست فراموشی سپرده می‌شود که عبارت است از دوری از هرگونه ناپاکی!

این ناپاکی دارای مصادیق بسیاری است که یکی از آن مصادیق، آلودگی آباء و اجداد معصومین علیهم‌السلام به انجاس زمان جاهلیت می‌باشد که در این آیه به‌طور کلی این مساله نفی شده است. مویّد ما در این مدعی عباراتی است که در غالب زیارت نامه‌های وارده از معصومین علیهم‌السلام  آمده که فرموده‌اند: «کُنْتَ نُورا فِی الْأَصْلابِ الشَّامِخَةِ وَالْأَرْحَامِ الْمُطَهَّرَةِ لَمْ تُنَجِّسْکَ الْجَاهِلِیَّةُ بِأَنْجَاسِهَا؛ شما نوری بودید در صلب‌های مردان بلند مرتبه و در رحم‌های زنان پاک که جاهلیت، شما را با آلودگی‌های خود نیالود».^۸

پس قطعا ازدواج ایشان با دو کافر قطعا رد می‌شود.

سن حضرت خدیجه سلام الله علیها هنگام ازدواج

حضرت خدیجه علیهاالسلام در زمان ازدواج با نبی مکرم اسلام ۴۰ ساله نبودند! روایت‌های معتبر نشان می‌دهند که ایشان در زمان ازدواج، حدودا ۲۵ سال داشتند.

باید دقت شود که بعضی از علمای بزرگ مانند علامه جعفر عاملی این نقل را پذیرفته‌اند و اعتقاد دارند که سن حضرت خدیجه علیهاالسلام هنگامی که با رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم پیوند ازدواج بستند، بیشتر از ۲۵ یا ۲۶ سال نبود و حتی قبل از آن هم هیچ ازدواج دیگری نداشته‌اند.

ابن عباس و جمعی از دانشمندان معتقدندحضرت خدیجه علیهاالسلام هنگام ازدواج فقط ۲۸ سال داشته‌اند.^۹

منابع

۱-انساب‌الاشراف، احمد بلاذری.

۲-الاستغاثه فی بدع الثلاثه؛ ابوالقاسم کوفی.

۳-شافی، سید مرتضی.

۴-تلخیص، شیخ ابوجعفر طوسی.

۵-درس‌هایی از تاریخ تحلیلی اسلام، سید هاشم رسول محلاتی.

۶-بنات النبی ام الربائبه ، جعفر مرتضی عاملی.

۷-مناقب آل ابی طالب، ابن شهر آشوب.

۸-زیارت وارث.

۹-کشف الغمه، بهاءالدین اِرْبِلی. الفصول المهمه ، شیخ حر عاملی. شذرات الذهب، ابن عماد حنبلی.