وجود مذهبهای مختلف در سوئد
مسلمانان سوئد از مذهبهای شافعی، حنفی، مالکی و شیعه دوازده امامی تشکیل شدهاند. پیروان مذهب شافعی، غالبا مهاجران اندونزیایی، سومالیایی، کردها، مصریها و یمنیها هستند و پیروان مذهب حنفی، ترکها، پاکستانیها، بنگالیها، هندیها، سوریها، اردنیها و عراقیها و لبنانیهای سنی هستند و پیروان مذهب مالکی غالبا مراکشیها، الجزایریها، تونسیها و سودانیها هستند، اما پیروان مذهب شیعه دوازده امامی، غالبا عراقیها، لبنانیها، ایرانیها، یمنیها و برخی از افغانیها و بحرینیها هستند. در کنار این مذاهب، گروههایی از علویان در سوئد زندگی می کنند که بیشترشان را ترکها و سوریها تشکیل می دهند.
شیعه در سوئد
بر اساس آنچه در کتاب «شیعه در سوئد»، اثر مشترک گوران لارشون و دیوید تورفل، آمده است، اولین شیعیانی که به سوئد مهاجرت کردند، حدود ۲۰۰۰ نفر از شهروندان اوگاندایی معروف به خوجه بودند که رئیس جمهور وقت اوگاندا «عیدی امین» که نسبت به شیعیان این کشور ظلم و ستم روا میداشت، در اوایل دهه هفتاد قرن بیست، آنها را از کشور اخراج کرد. این گروه، شیعه دوازده امامی و بیشتر آنان از خانوادههای اصیل اوگاندایی بودند و غالبا در حرفه بازرگانی فعالیت داشتند. آنها در سکونتگاه خود بهویژه در شهرهای ترولهتان، ماریا استاد و استکهلم (ماشتا) و یونشوپینگ، انجمنهای اسلامی شیعی تاسیس کردهاند که هدف مشترکشان احیای شعائر صحیح اسلامی بود.
این انجمنهای شیعی به انجمن جمعیتهای اسلامی سوئد (FIFS) پیوستند و همچنان تا به امروز جزئی از این انجمن هستند و جدایی از این اتحاد را رد کردهاند، چون این انجمنها با حضور در انجمنهای سوئد و اتحاد با آنها احساس امنیت و آرامش دارند و در اداره مرکزی انجمنهای سنی این کشور نمایندگانی دارند و این امر امکان همزیستی مسالمتآمیز میان پیروان مذاهب اسلامی را فراهم میکند.
اقدامات انجمن اسلامی شیعه
در سال ۱۹۸۶م، انجمن اسلامی شیعه در شهر ترولتهان، اولین مسجد به سبک اسلامی را بنا کرد. این مسجد، دو مناره و گنبدی طلایی دارد و اولین بنای اسلامی است که مسلمانان شیعه سوئد آنرا بنا نهادهاند. پس از تاسیس این مسجد، همین انجمن، مرکز زینبیه را بنا کرد. یکی از مهمترین فعالیتهای این مرکز چاپ کتب اسلامی به زبان سوئدی، به روشی آسان و قابل فهم است تا از این طریق تعالیم اسلامی را میان سوئدیها منتشر و شعائر اسلامی شیعی را در این کشور احیا کند.
مهاجرت شیعیان به سوئد
با شروع فعالیتهای این انجمنها و مراکز شیعی در سوئد و پس از درگیری جنگ عراق و ایران و کویت و نیز پس از اشغال عراق توسط آمریکا گروههای زیادی از شیعیان عراق برای پناهنده شدن به این کشور مهاجرت کردند.
جنگهای منطقهای نیز نقش موثری در مهاجرت شیعیان از ایران، لبنان، افغانستان و سایر کشورهای شیعی به این کشور داشت. درباره تعداد مهاجران شیعی به کشور سوئد آمار رسمی وجود ندارد، اما برخی از مقامات رسمی بیان کردهاند که در این کشور حدود ۱۸۷ هزار شیعه حضور دارد. این در حالی است که مجامع شیعی تاکید دارند، حدود ۲۵۰ هزار شیعه در سوئد زندگی میکنند.
این حضور گسترده شیعیان در سوئد سبب انجام فعالیتهای فرهنگی و تاسیس انجمنهای اسلامی زیادی شد و پس از ایجاد انجمن وحدت اسلامی موفق شدند، انجمن اتحاد شیعی را راه اندازی کنند که در سال ۲۰۰۸م، علنا بهرسمیت شناخته شد.
ساخت مراکز دینی در سوئد
تا این ایام، شیعیان سوئد، دهها مرکز دینی تحت عنوان حسینیه، مجامع دینی و انجمن در شمال و جنوب سوئد بنا نهادهاند که در پایتخت و شهرهای بزرگ این کشور به فعالیت میپردازند. اکنون در استکهلم شش مرکز شیعی بزرگ و کوچک فعالیت دارد که از نمازگزاران و زائران و فعالیتهای دینی معروف استقبال میکند. همچنین مجمع الامام علی علیه السلام در شمال و جنوب استکهلم و مجمع الزهراء در نورشباری، مهمترین مراکز شیعی در این کشور بهشمار میروند.
اکنون نیز سالهاست که شیعیان سوئد رسما و قانونا از سوی دولت سوئد بهرسمیت شناخته شده اند و نمایندگان اتحاد شیعیان این کشور با نمایندگان اتحاد سنیهای سوئد زیر سایه شورای همکاری اسلامی با هم برادرانه تعامل برقرار میکنند.
فعالیتهای شیعیان سوئد
شیعیان در این کشور فعالیتهای ویژهای را که معمولا در کشورهای شیعی انجام میشود، مثل عزاداری روز عاشورا، تظاهرات روز جهانی قدس و … انجام میدهند. افزون بر چنین فعالیتهایی، شیعیانی که در زمینه تبلیغات و رسانه فعالیت دارند، بر روی موج FM کشور سوئد، شبکه رادیویی به زبان سوئد تاسیس کردهاند که به تبلیغ تشیع در میان سوئدیها میپردازد.
فعالیتهای شیعیان در سوئد به همینجا محدود نمیشود، بلکه آنها به روش نرم و قانونی حتیالمقدور سعی میکنند، مذهب شیعه را در این کشور ترویج کنند….
… ایران از ترویج مذهب تشیع در سوئد حمایت کرده و به همراه عراقیها از طریق برپایی محافل آشنایی با مذهب تشیع، این مذهب را معرفی کرد و با حسن نیت و اخلاقی که زیبنده مذهب تشیع و نمایانگر اخلاق اهل بیت باشد، در میان سوئدیها این مذهب را زیبا جلوه دادند. پس از این اقدامات، گام دوم، یعنی تاسیس مراکز، انجمنها و موسسات دینی را برداشتند تا عملا شروعی برای نشر فکر و ایدئولوژی شیعه باشد.
ایجاد موسسات شیعی
بههمین منظور، انجمنهای شیعه برای تقویت روابط با جامعه سوئد و شخصیتهای فعال در آن، موسساتی تاسیس کردند تا از این طریق بتوانند شیعیان را سروسامان دهند و از آنان جهت برقراری روابط خوب با موسسات مختلف حمایت کنند و جنبههای مثبت و درخشان مذهب تشیع و شیعیان را برای سوئدیها به نمایش بگذارند….
در سال ۲۰۱۴م، نیز کتابی جدید درباره مسلمانان شیعه در سوئد تحت عنوان «نگاهی به مسلمانان شیعه در سوئد» به درخواست کمیسیون حمایت دولت سوئد از جوامع مذهبی و به قلم گوران لارسون منتشر شد که مولف در این کتاب متذکر شده، شیعیان بخش بزرگی از مسلمانان سوئد را تشکیل میدهند، اما آنها به وسیله رسانهها به حاشیه رانده میشوند و مورد توجه نویسندگان و محققان قرار نمیگیرند.
شیعیان در سوئد موسسات متعددی را بنیان نهادهاند که برخی از آنها به انجمنهای اسلامی سوئد پیوستهاند و برخی دیگر نیز به انجمن مسلمانان سوئد ملحق شدهاند و در این میان، یک انجمن اسلامی شیعی هم تاسیس شد که دولت سوئد در سال ۲۰۰۹ آنرا به رسمیت شناخت. این مراکز و موسسه ها و حسینیهها و انجمنهای شیعی در سوئد فعالیتها و برنامههای استراتژیک مختلفی دارند، اما یک رویکرد و یک هدف مشترک دارند و آن هدف، نشر تشیع است.
مهمترین مراکز و موسسات شیعی در سوئد
مرکز امام علی علیه السلام؛
مرکز اسلامی زینبیه؛
حسینیه سید الشهداء؛
اتحادیه شیعیان سوئد؛
مرکز اسلامی شیعی در مالمو؛
مجمع اهل البیت؛
موسسه المنتظر در مالمو؛
انجمن اسلامی – فرهنگی امام هادی علیه السلام در شهر کریستیان؛
بنیاد قرآنی رسول اکرم در لیچونیک؛
حسینیه الحوراء زینب.
آمال و آرزوهای شیعیان سوئد
شیعیان سوئد آرزو دارند تا تاسیس مساجد، حسینیهها، مراکز شیعی و مدارس شیعیان رشد و توسعه یابد و به علوم قرآن توجه وافر شود و اصول و مبادی اهل بیت پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم به همه سوئدیها و بهخصوص مسلمانان، شیعیان و مستبصران رسانده شود تا نور حقیقت محمدی و علوی سراسر غرب زمین را فرا بگیرد و به فضل حمایتهای پدرانه مراجع عظام، چشمها به حقیقت مذهب تشیع گشوده شود و زمینهها برای ظهور امام زمان فراهم گردد و دین اسلام به دستان مبارک امام مهدی عجل الله فرجه الشریف بر سایر ادیان غالب آید.
منابع:
http://m-mahdi.net/sada-almahdi/articles-719
http://almezmaah.com/2018/04/12/
http://almezmaah.com/2018/04/11/
برگرفته از شفقنا