محمدصادق (محی‌الدین) حائری شیرازی دومین پسر آیت الله آقا شیخ عبدالحسین حائری در دوازدهم بهمن ۱۳۱۵ شمسی در شیراز متولد شد.
شیخ عبدالحسین پدر محی الدین از عالمان مبارز خطه فارس بود. او در اخلاق زبانزد بود. جز در موارد ضروری سخن نمی‌گفت. به تهذیب و تزکیه اهتمام داشت و از محبّان و ارادتمندان مخلص اهل بیت علیهم السلام بود و اجدادش با چند واسطه به مقدس اردبیلی می رسانند.
مادر مومن مرحوم آیت الله حائری شیرازی در دوران منع حجاب نزدیک به ۲۵ سال در خانه نشست و تا سقوط پهلوی اول و پس از آن از خانه خارج نشد.
کودکی و نوجوانی:
مرحوم آیت الله حائری شیرازی دوران کودکی و نوجوانی خود را این چنین توصیف می کرد:
در خردسالی مادرم با صدای محزون و سوزناک برایم لالایی می گفت و من بعدها آن عبارات و جملات را برای خواهران کوچکترم می خواندم… آن لحن خوش آهنگ مادر، همراه با حرکت ملایم نَنُوی پارچه ای آویخته که دو سر آن را در گوشه های اتاق بسته بودند، فضایی روح نواز و اولین مرحله از رشد و تربیت ما بود…
من بعدها در کتاب «قانون» ابوعلی سینا خواندم که این نوع موسیقی لهو نیست و مشروع است و این اساس ایجاد ذوق و تمایل به شعر و حفظ اشعار در من گردید…
پدرم در کودکی و ساعات نخستین اول هر ماه قبل از غذا به ما تربت حضرت سیدالشهداء علیه السلام می داد تا کام ما به یُمن این خاک پاک مطهر شود و دل و جان ما و نیز خلق و خوی و عشق و شوری حسینی داشته باشیم…
مادر و بستگان که در خانه ما گرد هم می آمدند با گفتن قصه های شیرین ما را سرگرم می‌کردند. وقتی شش، هفت ساله شدم پدرم شب ها بیشتر برای من قصه می‌گفت. از قصه های حضرت آدم علیه‌السلام شروع می‌کرد و همین طور جلو می‌آمد.
گاهی خودش هم تحت تاثیر قصه واقع می شد و اشک می ریخت. در ماه مبارک رمضان هم هر روز یک جز قرآن را با فرزندان می خواند و موقع تفسیر آیات قرآن هم اشک از چشمانش جاری می شد.
تحصیلات حوزوی:
آقا محی الدین، این جوان با استعداد دروس مقدمات را نزد پدر و سطح را در مدارس منصوریه، سید علاالدین حسین، آقا بابا خان نزد استادانی دلسوز همچون آیت الله آقا شیخ محمدعلی موحد و سطح عالی و تقریرات اصول میرزای قمی را از محضر آیت الله شیخ بهاالدین محلاتی فراگرفت.
او با شوقی وصف ناپذیر و با روزی ده ساعت درس دوره سطح را ظرف سه سال به پایان برد و در سال ۱۳۳۹ه.ش برای ادامه تحصیل به قم هجرت کرد.
آقای حائری در درس خارج فقه آیت الله بروجردی، حاضر شد و در دروس خارج فقه و اصول آیات عظام، حضرات آقایان سید محمد محقق داماد، امام خمینی، شیخ محمدعلی اراکی و میرزا هاشم آملی حاضر شد و به اندوخته های علمی خود افزود.
آیت الله حائری از این دوران چنین یاد می کرد:
«من وقتی طلبه بودم، کتاب نمی خریدم و نگه نمی داشتم. در دوران طلبگی در قم، مرتب به کتابخانه مسجد اعظم می رفتم. اولین مشتری آنها و آخرین نفری که از آنجا بیرون می رفت، من بودم. روزی سه نوبت به کتابخانه می رفتم و مطالعه می کردم، اما کتاب نگه نمی داشتم. چون کتاب نداشتم حافظه‌ام قوی شد و توانستم خیلی از مطالب و چیزهای دیگر را به خاطر بسپارم».
تدریس:
آیت الله حائری از سال ۱۳۴۲ ه.ش به بعد حدود ده سال در مسجد شمشیرگرهای شیراز جلساتی برای جوانان دوره های متوسطه و دانشجو تشکیل داد. او محور جوانان انقلابی و تحصیل کرده های متدین و روشنفکر بود و همه جلساتش مجلس درس و آموزش دینی و اجتماعی برای شرکت کنندگان محسوب می شد. آنچنان بین او و جوانان همراهی و همدلی ایجاد شده بود که گاه در ساعات فراغت با آنان فوتبال بازی می کرد.
از سال ۱۳۵۰ ه.ش که به طور متناوب بین قم و شیراز رفت و آمد داشت. البته بیشتر اوقات را در قم به سر می برد و دروس اعتقادی، مباحث جامعه شناسی و مسائل تربیتی به ویژه نهج‌البلاغه را تدریس کرد.
محل تدریس وی مدرسه حقانی (منتظریه، مکتب توحید (خواهران)) و مدرسه رضویه بود و طلاب و پژوهشگران این سه مرکز آموزشی بعدها از اساتید و محققان حوزه شدند و غالب آنان در بدنه نظام جمهوری اسلامی و قوای سه گانه به خدمت مشغولند.
آیت الله حائری پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز در دانشکده های مختلف دانشگاه ها، مراکز علمی و اجتماعات فرهنگی و نشست‌هایی که از سوی گروه های مذهبی روشنفکر تشکیل می گردید، به سخنرانی و ارائه برنامه های آموزشی پرداخت.
مبارزات:
شیخ محی الدین طی جلسات گوناگونی که برای اقشار مختلف به ویژه جوانان برگزار می نمود، مردم را با مسائل سیاسی روز، نقشه های شوم استعمار، امام خمینی و افکار وی آشنا می‌کرد و به ترویج و تثبیت رهبری و مرجعیت ایشان همت می گماشت. وی تا سال ۱۳۵۱ ه.ش فعالیت های یاد شده را بدون مانع و مزاحمی ادامه داد.
در تیرماه همان سال مزدوران رژیم به جلسات آیت الله حائری مشکوک گردیدند و برای وی و شرکت کنندگان محدودیت هایی فراهم آوردند. برخی از افراد را دستگیر، بازداشت و شکنجه کردند و جلسات ایشان را به تدریج به تعطیلی کشاندند. آیت الله حائری از آن به بعد چند بار بازداشت، زندانی و تبعید شد.
ایشان در بهار سال ۱۳۵۱ه.ش به مدت شش ماه به شهر فومن تبعید گردید. وی این مدت را در منزل همشیره آیت الله بهجت گذرانید. ایشان می گوید:
من در مدتی که در فومن تبعید بودم، زبان گیلکی را یاد گرفتم و توانستم یکی از جوانان آن شهر را با افکار و اندیشه های خود آشنا کنم. این جوان با استعداد و خوش فکر که نامش آقای کامران زاده است به عنوان قهرمان ایجاد اشتغال در سطح استاد گیلان مطرح می باشد.
بعد از تبعید:
بعد از تبعید از آنجا به قم رفتم و مدت ها ساواک در جست و جوی من بود که کجا هستم. خدا ما را از یک سو حساب شده تحت فشار قرار می داد و از سویی دست ما را می گرفت تا از درون پوچ نشویم.
یک بار که مرا به شکنجه گاه بردند، دست هایم را از پشت بستند و به آن دستبند قپانی زدند. کیسه ای از شن را هم به آن آویختند و مرا روی یک پا نگاه داشتند و شکمم را نیشگون گرفتند.
من در این حال گفتم: خدایا تو می بینی! وقتی مامور شکنجه آقای رضوانی که با عده ای مرا تماشا می کرد این جمله را شنید، پرسید چه گفتی؟ من آن جمله را تکرار کردم.
او همراهانش را از شکنجه گاه بیرون کرد و شلاقی را که در دست داشت، به گوشه ای پرت و خود را روی مبلی که در آنجا بود انداخت و با سرافکندگی گفت: تف بر این نانی که ما می خوریم! سپس دستبند را باز کرد و از من عذر خواست.
از آن به بعد از مریدان من شد و از آن پس هرگاه دستگیر و زندانی می‌شدم، به من توجه داشت.
آیت الله محی الدین حائری
در سنگر انقلاب:
آیت الله حائری پس از پیروزی انقلاب ضمن ادامه دادن به جلسات قبل از پیروزی انقلاب، در ماه های نخست که لانه جاسوسی (سفارت آمریکا در ایران) در تهران به تصرف دانشجویان پیرو خط امام درآمد، در جمع آنان حاضر شد و به تغذیه فکری و معنوی آنان مبادرت ورزید.
در نخستین دوره تشکیل مجلس شورای اسلامی، از سوی مردم شیراز انتخاب گردید و به عنوان رئیس کمیسیون اصل ۹۰ به انجام وظایف قانونی پرداخت. پس از شهادت آیت الله سید عبدالحسین دستغیب ۱۳۶۰ ه.ش طی حکمی از سوی امام خمینی به عنوان امام جمعه و پس از آن نماینده ولی فقیه در استان فارس انتخاب شد.
آیت الله حائری در دوره های اول، دوم و چهارم مجلس خبرگان رهبری از سوی مردم استان فارس به این مجلس راه یافت. ایشان در دوره‌های مختلف به خصوص پس از استعفا از امامت جمعه شیراز و بازگشت به قم، از اساتید اخلاق در حوزه علمیه قم به شمار می رفت. جلسات درس اخلاق وی با اقبال خوبی در میان طلاب رو به رو می شد.
وفات:
آیت الله حائری شیرازی، سال های پایانی عمر خود را در قم گذراند و در ۲۹ آذر ۱۳۹۶ ه.ش پس از طی کردن یک دوره بیماری در شهر مقدس قم دار فانی را وداع گفت. آیت الله شبیری زنجانی بر پیکر مطهر ایشان نماز خواند و در حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س) به خاک سپرده شد. چندین جلد کتاب ارزشمند از این عالم عالی قدر به جای مانده است.
نظرات ارزشمند شما، ما را در بهبود کیفیت مطالب یاری خواهد کرد.
وفات محی‌الدین حائری شیرازی
" ثبت شده است